Kontuzje w sporcie zdarzają się dosyć często. Urazy przytrafiają się zarówno zawodowym sportowcom, jak i osobom trenujące rekreacyjnie. Osoby aktywne fizycznie narażone są przede wszystkim na stłuczenia tkanek miękkich, zwichnięcia i skręcenia stawów, kontuzje więzadeł oraz naciągnięcie i przeciążenie mięśni. Jednym z popularniejszych urazów jest skręcenie stawu skokowego, potocznie nazywane skręceniem kostki. Co warto o nim wiedzieć?
Najczęstsze urazy stawu skokowego u sportowców
Staw skokowy (inaczej: staw skokowo-goleniowy) stanowi połączenie kości goleni z kością stępu. Cechuje się znaczną ruchomością, a jego najważniejszymi funkcjami są podnoszenie i opuszczanie stopy. Zgrubienie stawu skokowego na kości piszczelowej i kości strzałkowej nazywane jest kostką. Wśród najpowszechniejszych kontuzji stawu skokowego można wymienić skręcenia, zwichnięcia oraz urazy więzadeł. Ortopedzi zajmujący się leczeniem kontuzji u osób aktywnych fizycznie najczęściej spotykają się z uszkodzeniami więzadła przedziału bocznego. Więzadło, czyli pasmo wytrzymałej tkanki łączącej kości między sobą, może być naciągnięte lub zerwane. Urazy więzadeł klasyfikuje się według trzech stopni nasilenia, dzieląc je na niewielkie, umiarkowane i ciężkie. Kontuzja pierwszego stopnia polega na naciągnięciu tkanki bez wyraźnych przerwań jej ciągłości, z lekki obrzękiem, zwykle bez siniaków i bez utraty stabilności stawu. Drugi stopień nasilenia wiąże się z częściowym zerwaniem więzadła z umiarkowanym bólem, opuchlizną i lekką niestabilnością. Do ciężkich kontuzji stawu skokowego zaliczane są przypadki całkowitego zerwania więzadła. Typowa jest silna bolesność w uszkodzonym miejscu, wyraźny obrzęk i nieprawidłowy ruch kostki podczas poruszania. Innym urazem jest pęknięcie torebki stawowej. Takie obrażenie – nawet jeżeli zostanie poddane odpowiedniemu leczeniu – często prowadzi do przewlekłej niestabilności stawu skokowego.
Przyczyny kontuzji stawu skokowego
Do uszkodzenia struktur wchodzących w skład stawu skokowego najczęściej dochodzi podczas biegania, skakania, kontaktu z przeciwnikiem lub gwałtownej zmiany kierunku. Szczególnie narażone są na nie osoby grające w piłkę nożną, koszykówkę i siatkówkę. 20% uszkodzeń to urazy ostre, którym towarzyszy silny ból kostki. Podwyższone ryzyko ponownego urazu kostki występuje u osób, które już raz doznały takiej kontuzji.
Powrót do formy po kontuzji kostki – jak wygląda leczenie uszkodzonego stawu skokowego?
Nawet pozornie niegroźne urazy mogą przerodzić się w poważniejszą kontuzję wymagającą wielotygodniowej przerwy od trenowania. Na skutek skręcenia kostki może dojść do naciągnięcia, a nawet zerwania więzadła stawu skokowego. Diagnozowaniem i leczeniem urazów aparatu ruchu u osób aktywnych fizycznie zajmują się ortopedzi sportowi we współpracy z rehabilitantami i fizjoterapeutami. W trakcie ustalania rozpoznania lekarz bada stopę pod kątem widocznych objawów i przeprowadza z pacjentem wywiad medyczny. Następnie wykonywane są badania obrazowe – najczęściej rentgen i/lub ultrasonografia (w razie potrzeby diagnostykę można rozszerzyć o inne procedury, np. rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową). Kontuzje stawu skokowego wymagają odpowiedniej rehabilitacji. Pacjenci ortopedyczni mogą obecnie korzystać z wielu nowoczesnych metod leczenia, m.in. terapii manualnej, kinesiotapingu, suchego igłowania, terapii laserowej, hydromasaży, terapii falą uderzeniową czy ultradźwięków.
