Bieganie jest jednym z ulubionych sportów Polaków. Ta forma aktywności fizycznej jeszcze nigdy nie była tak popularna jak teraz. Na całym świecie organizuje się mnóstwo imprez biegowych, w których biorą udział miliony zawodników. Uczestnicy biegów ulicznych najczęściej decydują się na dystanse 5 km i 10 km, wielu podejmuje też wyzwanie udziału w półmaratonie lub maratonie. Entuzjaści tej dyscypliny, podobnie jak fani innych form ruchu, mogą doznać różnego typu kontuzji. Jedną z nich są złamania zmęczeniowe kości. Kiedy do nich dochodzi? Jak się je leczy? I czy po takim wypadku można wrócić do uprawiania sportu?
Dlaczego warto biegać?
Zalet tej dyscypliny jest całe mnóstwo. Bieganie buduje mięśnie, likwiduje cellulit, przyspiesza metabolizm, odmładza skórę, łagodzi stres, poprawia kondycję serca i płuc, wzmacnia kości oraz pobudza układ immunologiczny. Wystarczy godzina treningu dziennie by polepszyć kondycję, koncentrację i wytrzymałość. Taki trening to także doskonały sposób, by naładować się pozytywną energią.
Co to jest złamanie zmęczeniowe kości?
Złamanie zmęczeniowe (inaczej: stresowe, marszowe) to szczególny typ złamania, którego przyczyną nie jest pojedynczy uraz lecz sumujące się wcześniejsze mikrouszkodzenia kości. Przerwanie struktury kostnej może nastąpić właściwie w każdym miejscu szkieletu. U biegaczy najczęściej występuje w trzonie kości śródstopia i górnej części trzonu kości piszczelowej. Takie uszkodzenia pojawiają się w wyniku nadmiernego obciążenia narządu ruchu – są na nie narażeni przede wszystkim sportowcy i inne osoby aktywne. Złamanie następuje na skutek rozciągniętego w czasie zmęczenia mięśni. Ponieważ pełnią one funkcję amortyzującą dla kości, przy zbytnim obciążeniu nie mogą prawidłowo wykonywać swoich zadań. Zmęczone mięśnie nie są w stanie właściwie rozłożyć nacisku, przez co siła przenosi się bezpośrednio na kość. Jeśli taki stan będzie się powtarzał, może dojść do tzw. złamania stresowego. Wśród czynników ryzyka wymienia się także bieganie po twardej powierzchni i stosowanie nieodpowiedniego obuwia.
Jak leczy się złamania zmęczeniowe u biegaczy?
Kluczową kwestią przy złamaniach stresowych jest diagnostyka. Odpowiednie badania obrazowe pozwalają uwidocznić uszkodzoną strukturę i pomagają lekarzowi ustalić rozpoznanie. Ponieważ zwykłe zdjęcie rentgenowskie często daje w tym przypadku wynik fałszywie ujemny, konieczne jest rozszerzenie diagnostyki o badania dodatkowe. Najczęściej ortopeda zaleca wykonanie tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego lub scyntygrafii kości. Podstawą leczenia jest odciążenie i unieruchomienie uszkodzonej kości. Czas leczenia wynosi zwykle około sześciu tygodni. Wyjątkiem jest terapia V kości śródstopia, w przypadku której konieczne może być unieruchomienie nawet na 20 tygodni. Leczeniem złamań zmęczeniowych u biegaczy i innych osób aktywnych fizycznie zajmują się przede wszystkim ortopedzi ze specjalizacją z medycyny sportowej. Większość takich kontuzji leczona jest zachowawczo. Metody operacyjne stosuje się raczej rzadko.
Czy po wyleczeniu złamania zmęczeniowego można wrócić do biegania?
Powrót do trenowania jest możliwy, jednak dopiero po pewnym czasie. Aby kość mogła zrastać się prawidłowo, konieczna jest odpowiednia rehabilitacja. Doborem ćwiczeń i zabiegów dodatkowych zajmują się zwykle fizjoterapeuci. Aby utrzymać poziom wydolności narządu ruchu, zalecane są ćwiczenia nieobciążające miejsca złamania, lecz wzmacniające mięśnie tułowia i kończyn.
