Sport to zdrowie – to powiedzenie zna chyba każdy. Ćwicząc regularnie, od czasu do czasu jesteśmy jednak narażeni na kontuzje. Jednym z częstszych urazów u zawodowców i osób uprawiających sport rekreacyjnie są uszkodzenia ścięgna Achillesa.
W zdrowym ciele zdrowy duch - sport
Nasze ciało potrzebuje ruchu, bo tak zostało „zaprogramowane”. Cały okres ewolucyjnego rozwoju rasy ludzkiej odbywał się pod znakiem bardzo intensywnej aktywności. Po naszych praprzodkach odziedziczyliśmy niezwykłą zdolność akomodowania się do zwiększonego wysiłku, a sam ruch jest nam niemal niezbędny, by przetrwać. Zalety uprawiania sportu można by wymieniać długo. Aktywność fizyczna pozwala pozbyć się nadmiarowych kilogramów, wzmacnia mięśnie, zwiększa wytrzymałość, wspomaga pracę układu krążenia, przyspiesza metabolizm, wspomaga układ odpornościowy, niweluje stres i poprawia nastrój. Uprawiając sport, zmniejszamy ryzyko zachorowania na wiele groźnych schorzeń, w tym otyłość, cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, osteoporozę, zawał serca czy udar mózgu. Regularne ćwiczenia poprawiają sprawność całego organizmu, a nawet wydłużają życie!
Ścięgno Achillesa: budowa, funkcje
Ścięgno piętowe, inaczej nazywane ścięgnem Achillesa, jest największą i najmocniejszą tego typu strukturą w ciele człowieka. Jej nazwa pochodzi od imienia mitycznego herosa, którego jedynym słabym punktem była pięta. Ścięgno Achillesa jest wspólne dla dwóch mięśni łydki: mięśnia brzuchatego i mięśnia płaszczkowatego. Ta część naszego ciała stale poddawana jest ogromnym obciążeniom podczas ruchu. Główną funkcją ścięgna piętowego jest przenoszenie siły z podudzia na stopę, co jest kluczowe dla możliwości unoszenia, upuszczania i zginania stopy przy stawianiu kolejnych kroków. Choć tkanka może wytrzymywać naprawdę wiele (szczególnie podczas biegania i skakania), czasami ulega mniej lub bardziej poważnym uszkodzeniom.
Kontuzje ścięgna Achillesa u sportowców
Kontuzje ścięgna Achillesa występują zarówno w sporcie wyczynowym, jak i amatorskim. Takie urazy są prawdziwą zmorą biegaczy. Do uszkodzenia może dojść, chociażby w chwili gwałtownego wystartowania. Kontuzje ścięgna piętowego przytrafiają się zwłaszcza osobom ćwiczącym bez rozgrzewki, biegającym po twardym podłożu, zbyt szybko zwiększającym tempo i nieodpowiednio przygotowanym fizycznie. Nie bez znaczenia jest też rodzaj obuwia używanego do biegania. Ryzyko tego typu obrażeń wzrasta wraz z wiekiem. Im jesteśmy starsi, tym struktura mięśniowo-ścięgnista jest słabsza i łatwiej się niszczy. Najczęstszym urazem ścięgna Achillesa jest jego nadwyrężenie. Charakterystycznymi objawami są w tym przypadku sztywność i ból przy chodzeniu, bolesność dotykowa, zaczerwienienie oraz obrzęki. Inną kontuzją przytrafiającą się osobom aktywnym jest zapalenie ścięgna piętowego.
Leczenie urazów ścięgna Achillesa
Objawów nadwyrężenia ścięgna Achillesa pod żadnym pozorem nie wolno lekceważyć, ponieważ ich zaniedbanie może doprowadzić do znacznie poważniejszej kontuzji, jaką jest całkowite zerwanie tkanki. Leczenie urwanego ścięgna wymaga interwencji chirurgicznej i wielomiesięcznej rehabilitacji. W diagnozowaniu kontuzji przeciążeniowych bardzo często wykorzystuje się ultrasonografię. Badanie wykonywane jest zarówno na etapie diagnozy, jak i podczas kontrolowania postępów terapii. Kompleksową pomoc i opiekę zapewniają ortopedzi wyspecjalizowani w medycynie sportowej, lekarze rehabilitanci oraz wykwalifikowani fizjoterapeuci.
